Kampuni Tatu Za madini Zadaiwa Kodi Ya Mabilioni

Naibu Waziri wa Nishati na Madini, Steven Masele

KAMPUNI tatu za madini zinazoendesha shughuli zake nchini, zimewekewa vikwazo na Serikali ikiwa ni kuzishinikiza kulipa mabilioni ya fedha za kodi inazodaiwa.

Habari zilizopatikana na kuthibitishwa na uongozi wa Wizara ya Nishati na Madini zimetaja kampuni hizo kuwa ni Tanzanite One, Mgodi wa Dhahabu wa Geita (Geita Gold Mining Ltd – GGML) na Kampuni ya Resolute (Resolute Mining Tanzania Ltd).

Kwa pamoja, kampuni hizo zinadaiwa zaidi ya Dola za Marekani milioni 5.2 (zaidi Sh8.188 bilioni) kwa viwango vya sasa vya kubadilishia fedha ambavyo ni wastani wa Sh1,574.74 kwa Dola moja ya Marekani. Fedha hizo ni malimbikizo ya tozo na kodi mbalimbali ambazo zilipaswa kulipwa kwa Serikali Kuu na Serikali za Mitaa.

Kutokana na hali hiyo, Serikali kupitia Wizara ya Nishati na Madini imeanza kuchukua hatua dhidi ya madeni hayo kwa kuzinyima kampuni husika vibali mbalimbali vya kutekeleza shughuli zao kama hatua ya kushinikiza malipo hayo.

Kwa upande wa Tanzanite One, Serikali imeripotiwa kukataa kuhuisha leseni yake ya uchimbaji ambayo uhai wake ulitarajiwa kumalizika Juni 30, mwaka huu wakati kwa upande wa GGML na Resolute zinakabiliwa na hatari ya kunyimwa leseni za kusafirisha madini kwenda nje ya nchi (Export Licenses).

Naibu Waziri wa Nishati na Madini, Steven Masele alithibitishia kampuni hizo kudaiwa na kwamba Serikali imeanza kuchukua hatua.

“Lazima tusimamie sheria na kwa kweli katika hili, Serikali haitanii hata kidogo. Kama kuna kampuni inadaiwa fedha zozote za umma lazima zilipwe na huo ndiyo wajibu wetu kwa niaba ya Watanzania,” alisema Maselle.

Tanzanite One

Kampuni ya Tanzanite One inayoendesha shughuli za uchimbaji wa madini ya vito katika eneo la Mererani mkoani Arusha, inadaiwa zaidi ya Dola za Marekani milioni mbili kutokana na kutolipa kodi mbalimbali kati ya mwaka 2004 – 2008.

Kutokana na hali hiyo, Serikali imezuia kutolewa kwa leseni mpya kwa Tanzanite One hadi itakapokuwa imelipa au imeanza kulipa deni hilo pamoja na kutekeleza matakwa mengine ya Sheria ya Madini ya 2010.

Masharti hayo ni pamoja na kurejesha asilimia 50 ya hisa zake serikalini kwa mujibu wa sheria hiyo ili zigawanywe kwa Halmashauri ya Wilaya ya Simanjiro na kwa wananchi wazawa.

Chanzo chetu katika Wizara ya Nishati na Madini kilisema leseni ya uchimbaji ya kampuni hiyo ilitarajiwa kumalizika Juni 30, mwaka huu na kwamba hadi juzi, ilikuwa haijapewa leseni mpya na ilitakiwa kutimiza masharti iliyopewa kwanza.